 |
|
 |
|
krzysiekk
Administrator
Dołączył: 02 Wrz 2005
Posty: 72
Przeczytał: 0 tematów
Ostrzeżeń: 0/5
|
|
 |
|
 |
|
 Wysłany: Pią 17:23, 09 Wrz 2005 Temat postu: Renesans |
|
|
8. roznorodnosc gat lit renesansu:
epos rycerski(Tasso)
nowela(bocaccio)
proza polityczna(andrew f. modrzewski)
kazanie( skarga piotr)
powiesc(cervantez)
proza parenetyczna(REJ)
dialog(REJ)
kronika hist
fraszka,elegia,piesn,psalm,tren(kochanowski)
sielanka(szymon szymanowic)
sonet(petrarca)
dramat
komedia(szejk-spir)
tragedia
9.roznorodnosc tematyczna utworow:
a) tematyka spoleczna(Rej)
b)polityczna(skarga,modrzewski,kochanowski)
c)filozoficzna(stoicyzm,epikureizm)
d)osobista(petrarca,kochanowski)
e)rustykalna(wiejska)
obrazy wsi:
-wies szlachecka/chlopska ('zywot czlowieka poczciwego'/'żeńcy')
-wies wyidealizowana/realistyczna('piens swietojanska o sobotce'/'żeńcy')
10. walka o range polszczyzny w zyciu społecznym
11.Mecenat artystyczny
12. wzorce parenetyczne
a)ideal dobrego gospodarza,szlachcica,ziemianina,'zywot czlowieka poczciwego'
b)wzor obywatela patrioty: skarga, kochanowski,rej
antenor z odprawy poslow greckich jest przykladem patrioty
c)ideal wzorowego dworzzanina
d)poeta doctus- poeta uczony
13.wizerunek czlowieka renesansu
a)cieszyl sie z zycia(afirmacja zycia)- bylo ono urozmaicone, obfitowalo w ciekawe wydarzenia(rownierz na wsi)
b)pochwala zycia aktywnego wesolego (carpe diem), ale uczciwego, wazne bylo czyste sumienie
c)kochal otaczajacy go swiat, nature
d)glosil filo stoicka, ale i epikurejska
e)wazna byla: wieczna slawa, pamiec natepnych pokolen
f) kochal ojczyzne,byl krytyczny wobec bezprawi i niezadow w ojczyznie
g)z jednej strony lubil otaczac sie pieknymi przedmiotami zas z drugiej gardzil gromadzeniem dobr materialnych za wszelka cene
h)docenial piekno ojczystego jezyka
i) wrazliwy na krzywde ludzka, broni pokrzywdzonych "krotka rozprawa miedzy trzema osobami: panem wojtem a plebanem"
j)chwalil potege boga
k)jeest milosnikiem antyku
l)nie wstyfdzi nie pisac o swoich uczuciach
m)jest przeciwny wojnom zaborczym
n)nie jest wolny od wad
14.
renesans- epoka trwajaca od polowy XIV do konca XVI. W Polsce używamy nazwy zamiennej odrodzenie. Są to czasy burzliwego rozwoju sztuki i nauki, wielkich odkryć geograficznych, a także prawdziwego kultu starożytności, której dziela staja się niedoścignionym wzorem dla pisarzy, poetow i artystow EU. Nazwa wywodzi się ze sformułowanej wówczas koncepcji rozwoju kultury, wedle której ludzie renesansu odrodzili sztuki i nauki po okresie upadku w dobie średniowiecza.
humanizm-Prąd umysłowy z przeł. XIV i XV w., zmierzający do odrodzenia znajomości języków i literatury klas.; humanistami nazywano ludzi podejmujących studia w tych dziedzinach i kształtujących postawę życiową wg wzorca staroż. ideałów.
Prąd umysłowy i kult. odrodzenia (XIV–XVI w.), przeciwstawiający teocentrycznej kulturze średniow. zainteresowanie człowiekiem i życiem ziemskim, akcentował możliwości ludzkiego rozumu. Wszelka kultura, w której dominuje wierność człowiekowi jako osobie. Główną zasadą humanizmu jest chronienie relacji osobowych, polegających na akceptacji, zaufaniu lub otwartości i spodziewaniu się dobra; humanizm odznacza się troską o zapewnienie człowiekowi nieskrępowanego rozwoju osobowego; humanizm miał w historii różne wersje: absolutyzujące człowieka (humanizm antropocentryczny sofistów, marksizmu i egzystencjalizmu), uzależniające wartości człowieka od jego powiązania z Bogiem (humanizm teocentryczny, m.in. niektóre nurty personalizmu) oraz sytuujące rozumnego człowieka w pozytywnych relacjach z ludźmi i Bogiem (humanizm ewangeliczny); ważne miejsce w realizowaniu humanizmu zajmuje humanistyka jako zespół dyscyplin, których celem jest ludzkie rozumienie rzeczywistości.
reformacja-ruch rel.-społ. w chrześcijaństwie zach. XVI w., który przez wprowadzenie istotnych zmian w doktrynie i ustroju kośc. doprowadził do podziału w Kościele zach. i wyodrębnienia się niezależnych od papiestwa Kościołów protest. (tzw. pierwsza reformacja — Kościoły luterańskie i reformowane, później Kościół anglik.); bezpośrednim celem pierwszych reformatorów była odnowa życia rel., zarówno w samym Kościele, jak i w całym społeczeństwie
racjonalizm- w teorii poznania kierunek przeciwstawny empiryzmowi lub stanowisko występujące przeciw irracjonalizmowi. W sporze o pochodzenie wiedzy i o metody jej uzasadniania, w opozycji do empiryzmu, racjonalizm upatruje w rozumie naczelne (lub w wersji skrajnej — jedyne) źródło poznania i kryterium prawdy raz uznaje istnienie poznania niezależnego od doświadczenia, „czysto rozumowego”, i możliwość uzasadniania wiedzy bez odwoływania się do doświadczenia
antropocentryzm- pogląd występujący w różnych systemach filoz., zgodnie z którym człowiek stanowi centrum, punkt ośrodkowy bytowania, poznania i wartościowania
irenizm- w teologii chrześc. kierunek dążący do utrwalenia pokoju pomiędzy różnymi grupami wyznaniowymi poprzez wzajemne ustępstwa doktrynalne.
machiavelizm- wywiedziona z dziela Machiavellego postawa, która streszcza się do sentencji ‘cel uswieca srodki’.
utopia- ‘miejsce którego nie ma’ – określamy nierealna wizje szczesliwej, idealnej krainy, gdzie nie ma nedzy i wyzysku, przemocy i zla, próżniactwa i pracy ponad sily człowieka (nazwe wymyślił Tomasz Morus)
predestynacja- przeznaczenie, koncepcja rel., wg której losy człowieka (jego zbawienie lub potępienie) są z góry określone przez wolę Boga
luteranizm- stworzona przez M. Lutra. Punktem wyjścia luteranizmu jest nauka o usprawiedliwieniu (zbawieniu) człowieka przez Boga, które Luter uzależniał wyłącznie od mocnej wiary człowieka w zasługi i zbawczą śmierć Jezusa Chrystusa, a nie od uczynków. Zasadniczym źródłem wiary zaś jest łaska Boża; dobre uczynki są jedynie następstwem wiary, a zarazem jej sprawdzianem. Człowiek głęboko wierzący jest jednocześnie człowiekiem moralnym. Normatywnym źródłem wiary jest wyłącznie Biblia; odrzucając autorytet Kościoła katol. jako jedynego interpretatora Biblii, luteranizm skłania wiernych do jej bezpośredniego i ciągłego studiowania. Odrzuca również celibat księży i celowość istnienia zakonów. uznaje tylko chrzest i komunię. W liturgii luteranizm odrzuca wszelkie przejawy kultu rzeczy, jak czczenie obrazów, relikwii, procesje i pielgrzymki oraz kult świętych.
kalwinizm- stworzona przez J. Kalwina głosząca, że Bóg odwiecznie przeznaczył wybranych ludzi do zbawienia (a innych na potępienie), na co nie mają wpływu ich własne zasługi lub winy; w sprawach rel.-kościelnych, kalwinizm, podobnie jak inne doktryny protest., nie uznaje papiestwa i hierarchii kośc., odrzuca kult świętych i obrazów, zakony i celibat księży, oraz uznaje jedynie 2 sakramenty: chrzest i Eucharystię (komunia udzielana pod 2 postaciami); ponadto kalwinizm nakazuje surowy tryb życia, potępia wszelkie rozrywki i zaleca wiernym częste czytanie Pisma Świętego.
husytyzm- jakis pierdoly były same
kościół anglikański- państw. Kościół w Anglii powstały w XVI w.; początki Kościoła w Anglii (III–IV w.) wiążą się z działalnością misjonarzy celt; 663–64 nar. synod w Whitby wprowadził liturgię rzym.; 668–90 powstanie diecezji i utwierdzenie prymatu arcybiskupa Canterbury; IX–X w. rozwój monastycyzmu; od IX w. konflikty z papiestwem (m.in. spór o inwestyturę); 1532–36 edykty parlamentu (zwł. Akt supremacji z 1534) oraz działalność Henryka VIII Tudora prowadziły do uniezależnienia Kościoła od papieża i ustanowienia Kościoła anglikańskiego; 1547–53 teol. wpływy reformacji (gł. J. Kalwina) i reformy liturgii; 1553–58 nieudana próba rekatolizacji podjęta przez Marię I Tudor; za panowania Elżbiety I rozwój purytanizmu i umocnienie się teologii kalwinistycznej oraz ostateczne ustalenie episkopalnych, doktrynalnych i liturgicznych reguł Kościoła .
erotyk- poetycki utwór liryczny o tematyce miłosnej
sonet- kompozycja stroficzna stanowiąca samodzielny utwór, złożona z 2 strof 4-wersowych o powtarzających się rymach o charakterze liryczno-refleksyjnym; forma ukształtowana we Włoszech w XIII–XIV w. (Dante Alighieri, F. Petrarca), rozpowszechniona i modyfikowana w literaturach., często o tematyce miłosnej. Spoistość i rygoryzm formaly sonetu sprawiaja ze pozostaje on zawsze dla poety proba sil... blablabla
nowela- krótki utwór epicki prozą o jednowątkowej fabule i wyrazistej kompozycji, pokrewnej dramatowi; odznacza się akcją bogatą w konflikty, zmierzającą do punktu kulminacyjnego, stanowiącego ośr. kompozycyjny; zakończona puentą twórcą klas. wzorca był G. Boccaccio
sokół noweli- zawarta kompozycyjnie opowiesc której akcja skupia się wokół jednego motywu, powracającego we wszystkich najważniejszych fabularnie momentach.
sielanka- bukolika, idylla, ekloga, gatunek lit. obejmujący utwory o tematyce zaczerpniętej z życia pasterzy, rolników, rybaków, myśliwych, łączące zwykle elementy liryczne z narracyjnymi i dialogowymi; ukształtowana w literaturze gr. (Teokryt) jako podbudowany realist. obserwacją obrazek wiejskiego życia lub rodzaj zabawy lit. z odniesieniami do aktualnej problematyki społ.-obyczajowej
pieśń- Najstarszy i najbardziej powszechny gat. poezji lirycznej, związany genetycznie z muzyką; w tradycji antycznej występowała jako składnik zbiorowych obrzędów; ścisły związek pieśni z muzyką, właściwy poezji średniow. czy twórczości lud. (pieśni ludowe), ulegał stopniowo rozluźnieniu, w rezultacie czego ukształtowała się pieśń jako samodzielna forma lit.; obejmuje ona utwory różnorodne tematycznie, zależne od okoliczności, którym towarzyszą (pieśni obrzędowe, rel., patriotyczne, wojenne, miłosne, biesiadne, związane z pracą, np. pasterskie); pieśń, jako klas. typ wiersza lirycznego, stworzył Horacy, nawiązując do gr. liryki solowej (oda); jego utwory (Carmina), zw. też odami, stały się źródłem tradycji nowożytnej pieśni (P. Ronsard, T. Tasso, E. Spenser, w Polsce J. Kochanowski, M. Sęp Szarzyński, M.K. Sarbiewski).
fraszka- drobny utwór wierszowany, liryczny lub satyr.
retoryka- krasomówstwo, sztuka wymowy; nauka zasad sprawnego i pięknego wysławiania się, obejmująca prawidła doboru słów, konstrukcji zdań, posługiwania się tropami i figurami retorycznymi, umiejętnej argumentacj
liryka apelu- ??
tren- pieśń żałobna, utwór liryczny o charakterze elegijnym poświęcony zmarłej osobie, opłakujący ją i głoszący jej chwałę.
utwór funeralny- tematyka pogrzebowa costam
publicystyka- wypowiedzi na aktualne w danym momencie tematy polit., społ., kult. itp.; interpretuje i ocenia fakty z przyjętego punktu widzenia, zmierza do kształtowania opinii publ.
kazanie- ??
rozprawa - ??
rzecz czarnoleska- wyrażenie pochodzi z wiersza poety Xix. Cypriana Kamila Norwida Moja Piosenka:’złotostrunna, nie opusc mnie, lutni! Czarnoleskiej ja rzeczy Chce – ta serce uleczy! I zagrałem.../... i jeszcze smutniej’.
ironia- jest elementem stylu polegającym na wyraźniej sprzeczności miedzy dosłownym sensem jakiejs wypowiedzi a prawdziwa niewyrazona wprost intencja autora
--------------------------------------------------------------------------
UWAGA! Post jest przeznaczony do użytku wszystkich klas. Moze sie przydac np do przygotowania na mature.
Jesli ktos chce dodac cos do tego postu: jakies informacje, daty, osoby, to jest to jak najmilej widziane. Prosze jednak unikac w tym poscie rozmow innych niz dotyczacych tego tematu. Pozwoli to oczywiscie utrzymanie przejrzystosci posta.
Pozdrawiamy Redakcja
Post został pochwalony 0 razy
|
|
FAQ 
